دندان قروچه چیست
دندان قروچه (bruxism) به وضعیتی گفته میشود که در آن فرد دندانهای خود را به هم ساییده و فشار میدهد. گاهی اوقات دندان قروچه هیچ علامتی نشان نمیدهد اما اگر این وضعیت دائما تکرار شود باعث درد فک و ساییدگی دندانها میشود.
تقریباً 80% موارد دندان قروچه به صورت ناخودآگاه در حین خواب اتفاق میافتد. گاهی دندان قروچه با عواملی مانند استرس یا اضطراب همراه است. دندان قروچه در بیداری نیز ممکن است اتفاق بیفتد اما به هم فشردن دندانها و فکها بیشتر از دندان قروچه در بیداری متداول است.
چه عواملی باعث دندان قروچه میشود؟
تقریباً 70% موارد دندان قروچه که در خواب اتفاق میافتد، با استرس و اضطراب مرتبط است. همچنین بین این وضعیت و وقفه تنفسی در حین خواب ( اپنه) ارتباط وجود دارد اما هنوز دقیقاً مکانیسم این ارتباط شناخته نشده است. دندان قروچه تحت تأثیر مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد روانپریشی و ضد افسردگی و به خصوص نوعی داروی ضد افسردگی به نام مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین نیز میتواند ایجاد شود. سبک زندگی نیز میتواند باعث دندان قروچه شود مثلاً اگر دائماً سیگار میکشید، الکل مصرف میکنید یا داروهای و روانگردان مانند اکستازی و کوکائین استعمال مینمایید، احتمال دندان قروچه را افزایش میدهید.
روشهای درمان دندان قروچه
درمانهای زیادی برای این وضعیت پیشنهاد میشود اما تنها تعداد کمی از آنها واقعاً مؤثر هستند.
درمانهای رفتاری و استفاده از محافظ دهان ( نایت گارد) به کنترل دندان قروچه کمک میکند. درمانهای دیگر شامل ورزشهای ریلکسیشن عضلات و بهداشت خواب هستند. اگر در حین خواب دندان قروچه دارید، باید برای محافظت از دندانها از محافظ یا اسپلینت دهان استفاده کنید. اگر اضطراب یا استرس زیادی دارید با درمان رفتاری شناختی میتوانید وضعیت خود را مدیریت کنید. همچنین گاهی میتوان با تکنیکهای عادت معکوس عادت دندان قروچه را ترک نمود. ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی مانند ترک سیگار، ترک الکل و مدیریت استرس در کاهش دندان قروچه موثر است.
علائم دندان قروچه
دندان قروچه علائم مختلفی میتواند ایجاد نماید که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم. برخی علائم دندان قروچه مانند درد صورت اغلب پس از توقف دندان قروچه از بین میرود و برخی دیگر مانند آسیب دیدن دندانها دائمی است.
- سردرد
- درد عضلات صورت
- گوش درد
- سفتی و انقباض شانهها
- درد و سفتی مفصل فک و عضلات پیرامون آن
- اختلال خواب
- ساییدگی دندانها، کوتاه شدن دندانها، افزایش حساسیت دندان و گاهی از دست دادن دندان
- ترک خوردن دندان یا ترمیمهای دندانی
- دشوار شدن باز کردن دهان
توجه داشته باشید که ساییدگی دندانها تنها در موارد شدید میافتد و همه افرادی که دندان قروچه دارند لزوماً دندانهایشان ساییده یا کوتاه شده نیست.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
- دندانها ساییده، آسیب دیده یا حساس شده اند
- درد فک، گوش یا صورت دارید
- اطرافیان از صدای دندان قروچه شما در خواب شکایت دارند