معرفی اجزاء و قطعات اصلی براکت دندان

هر کسی که میخواهد درمان ارتودنسی برای صاف و مرتب کردن دندانها و دستیابی به لبخند هالیوودی و یا سلامت دهان و دندان خود انجام دهد، سوالات زیادی درباره اجزاء مختلف براکت دندان دارد. براکت از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که آشنایی با آنها به شما کمک میکند همکاری بهتری با دندانپزشک داشته و بهتر بتوانید دستورات ارتودنتیست را رعایت کنید و مراقب براکت خود باشید. در اینجا با اصلی ترین قطعات آن آشنا میشوید.

آشنایی با بخشهای مختلف براکت ارتودنسی

بند ارتودنسی

بند ارتودنسی به حلقه هایی گفته میشود که همانند کمربند دور دندانهای عقبی (آسیاب) قرار میگیرند. ارتودنتیست اندازه بند را انتخاب میکند و با استفاده از ابزار دندانپزشکی از متناسب بودن آن برای دندان، مطمئن میشود. بند ارتودنسی معمولا ضمایم فلزی جوش خورده دارد که امکان رد شدن سیم (آرچ وایر) از آن را فراهم میکند (شکل بالا). بندهای مرسوم از استیل ضد زنگ ساخته میشوند اما براکتهای سرامیکی امروزه محبوبیت زیادی پیدا کرده اند و کمتر از فلز قابل دید هستند. بند به دندان با چسب مخصوصی متصل میشود.

نگین فلزی

حلقه قرمز رنگ لیگاچور پلاستیکی است که سیم یا آرچ وایر را در جای خود نگاه می دارد. سیم به صورت یک میله افقی در تصویر نشان داده شده که از وسط براکت عبور میکند.

نگین براکت

نگینهای براکت دندان متداولترین نوع ابزار ارتودنسی مورد استفاده هستند. نگین ها (که به نام "براکت" بیشتر شناخته میشود) قطعه های مربعی شکل کوچکی هستند که به بند ارتودنسی متصل میشوند یا به سطح دندان با چسب مخصوص چسبانده میشوند (شکل بالا). جنس نگین براکت از فلز یا سرامیک ممکن است باشد. هر نگین شیاری دارد که سیم را نگه میدارد. برخی از آنها قلابهایی دارند که برای اتصال الاستیک (کش) مورد استفاده قرار میگیرد.

سیم یا آرچ وایر

سیم ارتودنسی از فلز ساخته شده و فرم داده میشود تا با سیستم براکتها مطابقت پیدا کند. سیم توسط ارتودنتیست تنظیم میشود تا فشار ملایمی به دندانها وارد کند و موجب حرکت دندانها به سمت جایگاه مورد نظر شود. سیم اغلب در طول دوره درمان با سیم سنگین تری تعویض میشود تا نیروی بیشتری اعمال کند.

کش یا الاستیک

کش یا الاستیک جزء غیر ثابت ارتودنسی است به این معنی که همانند دیگر اجزا تثبیت نمیشود و بیمار میتواند آن را در بیاورد. الاستیک دور قلاب نگین قرار میگیرد و معمولا بین دندانهای پایین و بالا ارتباط برقرار میکند (شکل بالا). نیروی کششی که الاستیک دائما به دندانها وارد میکند، باعث حرکت دندانهای دو طرف آن به سمت یکدیگر میشود. معمولا از الاستیک برای اصلاح کراس بایت استفاده میشود.

لیگاچور پلاستیکی

لیگاچور

لیگاچور پلاستیکی

لیگاچور سیم یا کش پلاستیکی کوچکی است که سیم یا آرچ وایر را به نگین های براکت را متصل نگه میدارد. این سیم یا کش ممکن است شفاف یا نقره ای رنگ باشد و یا در رنگهای مختلف ساخته شود. لیگاچور زمانی که براکت مجددا تنظیم میشود، تعویض میگردد.

فنر کویل

فنر کویل (Coil spring) گاهی اوقات بین دو براکت دندان و در شرایطی که دو دندان خیلی به هم نزدیک هستند، استفاده میشود. فنر بر روی سیم نصب میشود و نیرویی برای تنظیم فاصله دندانها اعمال میکند تا دو دندان را کمی از هم دور کند و بین آنها کمی فضا ایجاد شود.

زنجیر پلاستیکی یا پاور چین

زنجیر پلاستیکی زنجیری متشکل از حلقه های متصل به هم از جنس سیم یا کش است که در امتداد دندانها قرار میگیرد. از زنجیر پلاستیکی در اصل برای کمک به بستن فاصله بین دندانها یا جلوگیری از ایجاد فاصله بین دندانها استفاده میشود. زنجیر پلاستیکی نیز همانند لیگاچور پلاستیکی هر مرتبه که براکت تنظیم میشود، باید عوض شود.

راههای ایجاد لبخند هالیوودی: بستن فاصله بین دندانها

دلایل ایجاد فاصله بین دندانها

دلایل زیادی برای بستن فاصله بین دندانها (دیاستم) وجود دارد. فاصله بین دندانها اغلب در مورد دو دندان جلویی فک بالا اتفاق می افتد اما در دندانهای دیگر نیز ممکن است پیش بیاید. عدم هماهنگی بین اندازه استخوان فک و اندازه دندانها یکی از عوامل ایجاد فاصله زیاد در قوس دندانی و در نتیجه فاصله افتادن بین دندانها است. مکیدن انگشت نیز باعث جلو راندن دندانهای جلویی و ایجاد فاصله بین آنها میشود.

فشار زبان که در برخی افراد در هنگام بلع به دندانهای جلویی وارد میشود باعث بیرون راندن دندانهای جلویی و ایجاد فاصله بین آنها میشود. بیماری لثه یکی از عوامل اصلی ایجاد فاصله بین دندانها در افراد سالمند است. در کودکان فاصله زمانی بین افتادن دندان شیری و بیرون زدن دندان دائمی باعث میشود موقتا فاصله بین دندانهای جلویی ایجاد شود اما لازم نیست این فاصله بسته شود مگر این که در بزرگسالی نیز وجود داشته باشد.

روشهای بستن فاصله بین دندانهای جلویی

• حلقه کشی
• باندینگ دندان
• ونیر و روکش
• ایمپلنت
• دندان مصنوعی
• نگهدارنده ارتودنسی
• براکت

حلقه کشی

حلقه کشی ارزانترین و سریعترین روش بستن فاصله بین دو دندان جلویی است. برای استفاده از این روش کافیست کش را دور دندانتان بیندازید.

در این روش کش را دور دو دندانی که میخواهید به هم نزدیک شوند، می اندازید و شب را با این وضعیت میخوابید. پس از چند شب متوالی فاصله بین دندانها شروع به کاهش می کند. سپس برای بسته ماندن فاصله باز هم باید از کش استفاده کنید.

در مواردی که فاصله کوچک باشد نتایج را ظرف یک یا چند هفته میتوانید مشاهده کنید و در فواصل بزرگتر 3 تا 6 ماه طول میکشد. برای استفاده از این روش باید فاصله کمتر از 3.5 میلی متر باشد و بقیه دندانهایتان نسبتا صاف و مرتب باشند. وارد کردن فشار به دندانهایی که صاف و مرتب نیستند باعث میشود بیشتر از ردیف خود خارج شوند. این روش برای کودکان، نوزادان، افرادی که دندانهایشان صاف و مرتب نیست و افرادی که بیماری لثه دارند هرگز توصیه نمیشود.

در صورتی که میخواهید از روش حلقه کشی برای بستن فاصله بین دندانهای خود استفاده کنید، بهتر است ابتدا با ارتودنتیست مشورت کنید.

شکل- بستن فاصله بین دندانها با روش باندینگ

 باندینگ دندان

 برای بستن فواصل کمی بزرگتر بین دندانها یا اصلاح سریع فاصله، باندینگ دندان گزینه مناسبی است. برای این کار از رزین همرنگ دندان استفاده شده و به دندان مالیده میشود. سپس با استفاده از تاباندن نور مخصوصی این مواد سخت میشوند. از این روش برای ترمیم دندان و بهبود شکل و رنگ دندان نیز استفاده میشود. ظرف چند ساعت دندان به وضعیت نرمال باز میگردد.

این روش یکی از روشهای کم هزینه بستن فاصله بین دندانها به حساب می آید. اگر چه مواد رزین مورد استفاده برای باندینگ دندان مقاوم به لکه و تغییر رنگ هستند اما به اندازه روکش مقاومت ندارند. همچنین این ممکن است شکسته یا لب پر شوند. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد باندینگ تاثیر منفی بر دندان میگذارد و دهه هاست که ایمنی و بی خطر بودن آن تایید شده است. دوام آن در بلند مدت متفاوت است. چون باندینگ یک روش دائمی برای بستن فاصله بین دندانها نیست، باید بدانید که پس از چند سال باید آن را عوض کنید.

ونیر و روکش

ونیر و روکش دو گزینه متفاوت برای بستن فاصله بین دندانها هستند.

ونیر پورسلین یک پوسته نازک است که به سطح جلویی دندانی که میخواهید آن را زیبا کنید، چسبانده میشود. برای چسباندن ونیر به دندان باید ابتدا مقدار کمی از لایه مینای دندان تراشیده شود تا ونیر به خوبی روی دندان جای بگیرد. معمولا برای ایجاد ظاهر یکنواخت در ونیر از باندینگ استفاده میشود.

روکش یا تاج نوعی پوسته پورسلینی است که برای پوشاندن کل سطوح یک دندان طراحی شده است و علاوه بر زیبایی برای ترمیم برخی از مشکلات عملکردی دندان نیز استفاده میشود.

ونیر و روکش ممکن است عمر بسیار طولانی داشته باشند. طبیعی است که هر قدر مواد مورد استفاده بهتر باشند طول عمر این ترمیمها نیز بیشتر خواهد شد و البته هزینه آن نیز بالاتر خواهد رفت.

ایمپلنت و بریج

ایمپلنت دندان روشی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته است. در صورتی که فاصله ایجاد شده بین دندانها به واسطه جای خالی یک یا چند دندان باشد و یا فاصله خیلی بزرگ باشد، با استفاده از ایمپلنت و بریج میتوان فاصله را از بین برد. ممکن است ایمپلنت به عنوان ریشه دندان عمل کرده و تاج مصنوعی روی آن متصل شود و یا این که به عنوان لنگرگاه بریج از آن استفاده شود. ایمپلنت پرهزینه ترین روش بستن فاصله بین دندانها است.

دندان مصنوعی

دندان مصنوعی نیز در مواردی که فاصله بین دندانها خیلی زیاد باشد، برای بستن فاصله استفاده میشود. هزیه این روش بسیار کمتر از ایمپلنت است.

نگهدارنده ارتودنسی

نگهدارنده یا ریتینر اغلب پس از خارج کردن براکت و برای حفظ موقعیت جدید دندانها در دهان استفاده میشود. با این حال در برخی موارد در درمان ارتودنسی برای بستن فاصله بین دندانها یا صاف و مرتب کردن جزئی دندانها ممکن است از نگهدارنده استفاده شود.

براکت ارتودنسی

استفاده از براکت برای بستن فاصله روشی تهاجمی تر و هزینه بر تر است اما گاهی لازم است این کار انجام شود. در درمان براکت فشار ملایمی به دندانها در جهت خاصی وارد میشود تا به تدریج دندانها به موقعیت مطلوب و مورد نظر حرکت کنند. اخیرا مینی براکت نیز در درمان ارتودنسی استفاده میشود که بسیار کوچکتر از براکتهای مرسوم است و در موارد خفیف تر درمان، از آنها استفاده میشود. با استفاده از براکت دندانها صاف و مرتب میشوند و گاهی همین امر باعث بستن فاصله بین دندانها میشود.

پیش از تصمیم گیری برای روش بستن فاصله بین دندانها، حتما با دندانپزشک یا ارتودنتیست مشورت کنید. برخی از گزینه ها برای برخی افراد مناسب نیستند و هزینه درمان را در بلند مدت افزایش میدهند.

دکتر کیخا - دندانپزشکی هاجر

پلاک زیبایی اسنپ آن اسمایل

اسنپ آن اسمایل (Snap-On Smile) نام نوعی پلاک زیبایی دندان است که آسان و بدون درد و فوری شما را صاحب لبخندی زیبا و هالیوودی میکند. پس از سالها تحقیقات گسترده و پیشرفتهای دندانپزشکی، اکنون میتوانید از حاصل این سالها یعنی پلاک زیبایی دندان استفاده کنید. اسنپ آن اسمایل پوسته های نازک و محکمی هستند که کاملا شبیه و همرنگ دندانهای طبیعی و بی نقص می باشند (شکل بالا). در حالی که این پلاک در دهان شما قرار دارد، به راحتی میتوانید چیزی بخورید یا بنوشید. مراقبت از آن کار ساده ای است و یک راه حل موقتی یا دائمی برای زیبا سازی لبخند به شمار می آید. این پلاک زیبایی دندان هم برای فک بالا و هم برای فک پایین تهیه میشود.

در فرمول منحصر به فرد اسنپ آن اسمایل از رزین دندانپزشکی استفاده شده است که بسیار محکم و مقاوم است. با کمک پلاک زیبایی دندان با هزینه ای بسیار کم اعتماد به نفس را به خود باز میگردانید و به راحتی و بدون نگرانی لبخند میزنید. پلاک زیبایی دندان را در هر سنی میتوانید استفاده کنید و برای جایگذاری آن نیازی به مراجعه به دندانپزشک یا استفاده از ابزارهای دندانپزشکی ندارید.

پلاک دندان چه مشکلاتی را بر طرف میکند؟

• فاصله بین دندانها، کج بودن دندانها، زرد یا تیره بودن دندانها یا جای خالی دندان را به خوبی پنهان میکند
• برای افرادی که نمیتوانند بریج یا ایمپلنت استفاده کنند، مناسب است
• هر کسی که خواهان لبخند هالیوودی است اما نمیخواهد ناراحتی و درد یا هزینه زیادی بابت آن بپردازد، میتواند از این گزینه استفاده کند.
• هر کسی که دندان مصنوعی متحرک دارد و میخواهد جایگزین راحت تر و بهتری داشته باشد میتواند از پلاک اسنپ آن اسمایل بهره ببرد.

چگونه میتوانم این پلاک دندان را تهیه کنم؟

1- به دندانپزشک مراجعه کرده و مدل مورد نظر و رنگ دلخواه خود را انتخاب کنید

2- دندانپزشک قالبی از دندانهای شما تهیه میکند

3- سه هفته بعد برای دریافت پلاک به مطب مراجعه کنید. به محض دریافت پلاک، میتوانید آن را استفاده کنید.