با وجود پیشرفتهای قابل توجهی که در زمینه مراقبت از دهان و دندان ایجاد شده است، باز هم هر ساله میلیونها نفر دندان خود را از دست میدهند که عمدتا علت آن پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا صدمات و جراحات میباشد. سالهای سال تنها درمانی که برای از دست دادن دندان وجود داشت بریج و دندان مصنوعی بود اما امروزه ایمپلنتهای دندان با موفقیت و به صورت گسترده به جای دندان از دست رفته استفاده میشوند.

ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان جایگزین ریشه دندان است و پایه محکمی برای گذاشتن دندان یا پروتز مصنوعی دائمی (ثابت) یا متحرک (قابل در آوردن) فراهم میکند. این پروتز مصنوعی (تاج) ظاهری بسیار شبیه به دندان طبیعی دارد.
مزایای ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان چند مزیت مهم دارد که به صورت زیر است:
- بهبود ظاهر صورت و لبخند: ایمپلنت دندان کاملا شبیه به دندان طبیعی می باشد و چون به صورتی طراحی شده است که به استخوان فک جوش میخورد، دائمی است.
- بهبود تکلم: افرادی که از دندان مصنوعی استفاده میکنند از لغزیدن دندان در دهان رنج میبرند. حرکت دندان مصنوعی در دهان باعث میشود فرد نتواند کلمات و واژه ها را به درستی ادا کند. ایمپلنت بدون هیچ گونه حرکتی در جای خود محکم قرار میگیرد و هیچ مشکلی برای تکلم ایجاد نمیکند.
- بهبود راحتی: چون ایمپلنت بخشی از بدن میشود دیگر ناراحتی دندان مصنوعی متحرک را برای بیمار نخواهد داشت.
- سهولت غذا خوردن: لغزیدن و حرکت های دندان مصنوعی باعث میشد جویدن غذا برای فرد مشکل باشد اما عملکرد ایمپلنت همانند دندان طبیعی می باشد و به شما امکان میدهد هر غذایی را که میخواهید بدون درد و با اطمینان بجوید.
- بهبود عزت نفس: ایمپلنت دندان زیبایی را به لبخند شما باز میگرداند در نتیجه عزت نفستان بهبود می یابد و احساس بهتری نسبت به خود خواهید داشت.
- بهبود سلامت دهان: برای جایگذاری ایمپلنت دندان لازم نیست دندانهای سالم دیگرتان (همانند زمانی که میخواهید بریج بگذارید) ساییده و باریک شوند. از آنجایی که در درمان ایمپلنت، دندانهای مجاور قرار نیست دندان مصنوعی را پشتیبانی کنند بنابراین دست نخورده باقی می مانند. ایمپلنت نسبت به روشهای دیگر جایگزینی دندان دسترسی بهتری برای تمیز کردن دندانهای مجاور دارد و بنابراین بهداشت دهان نیز به خوبی رعایت میشود.
- دوام زیاد: ایمپلنت بسیار بادوام است و سالهای سال کار خواهد کرد. اگر از آن به خوبی مراقبت کنید تا آخر عمر ممکن است نیازی به تعویض آن نداشته باشید.
- آسودگی: دندان مصنوعی متحرک در بسیاری از شرایط باید خارج شود و این باعث شرمندگی بیمار میشود. ایمپلنت دندان هیچ زمانی لازم نیست توسط بیمار خارج شود و نیازی هم به استفاده از چسب دندان برای محکم کردن آن در جای خود نیست در نتیجه فرد با آن کاملا راحت است.

میزان موفقیت ایمپلنت دندان چقدر است؟
میزان موفقیت ایمپلنت دندان بسته به موقعیت آن در فک متفاوت است اما به طور کلی میتوان نرخ موفقیت آن را 98% بیان کرد. با مراقبت مناسب، ایمپلنت ممکن است تا آخر عمر بدون اشکال باقی بماند.
آیا همه افراد میتوانند ایمپلنت دندان بگذارند؟
در بیشتر موارد افرادی که سلامت کافی برای جراحی دهان یا کشیدن دندان دارند، میتوانند از ایمپلنت استفاده کنند. بیمار باید لثه های سالم و مقدار استخوان کافی داشته باشد تا بتواند ایمپلنت را در جای خود نگه داشته و از آن پشتیبانی کند. بیمار باید به رعایت مناسب بهداشت پایبند باشد و مرتبا به دندانپزشک مراجعه نماید. افرادی که به شدت سیگاری هستند یا افراد مبتلا به اختلالات مزمن کنترل نشده مانند دیابت یا بیماریهای قلبی و همچنین بیمارانی که تحت پرتو درمانی در ناحیه سر و یا گردن قرار گرفته اند، ممکن است برای جایگذاری ایمپلنت مناسب نباشند و باید ابتدا تحت ارزیابی قرار بگیرند. در صورتی که میخواهید ایمپلنت بگذارید با دندانپزشک درباره آن مشورت کنید.

شکل- بخش پایین و پیچی شکل پایه ایمپلنت، بخش میانی اباتمنت و بخش بالایی که شبیه دندان است پروتز مصنوعی یا تاج می باشد.
مراحل جایگذاری ایمپلنت دندان چگونه است؟
اولین قدم برای جایگذاری ایمپلنت برنامه ریزی برای درمان است. برنامه درمانی باید نیازهای شخصی شما را براورده کرده و توسط متخصص یا متخصصانی که آموزش ویژه ای در زمینه جراحی دهان و ترمیمهای دندانی دیده اند، ارائه شود. دندانپزشک بر اساس شرایط شما بهترین گزینه ایمپلنت را پیشنهاد میدهد.
قدم بعدی پایه (پُست) ایمپلنت است که جایگزین ریشه دندان میشود. پایه ایمپلنت از تیتانیوم ساخته شده و در حفره استخوان در محل دندان از دست رفته جایگذاری میشود. هنگامی که استخوان فک در حال التیام است با رشد سلولهای جدید استخوانی در اطراف ایمپلنت، فک به پایه ایمپلنت جوش میخورد و آن را محکم نگه میدارد. فرایند التیام یا جوش خوردن ممکن است شش تا دوازده هفته طول بکشد.
همین که ایمپلنت به استخوان فک متصل شد، یک رابط یا متصل کننده کوچکی به نام اباتمنت (abutment ) بر روی پایه ایمپلنت سوار میشود تا پروتز مصنوعی بر روی آن قرار بگیرد. دندانپزشک برای ساخت پروتز جدید، قالبی از دندانهای بیمار تهیه میکند و مدلی از بایت بیمار که وضعیت تمام دندانها، نوع و آرایش آنها را نشان میدهد ساخته میشود. پروتز مصنوعی بر اساس این مدل در آزمایشگاه تهیه میشود. این پروتز که به آن تاج (crown) گفته میشود بر روی اباتمنت متصل میشود.
در برخی از بیماران به جای یک یا چند تاج، ممکن است ضمایمی بر روی ایمپلنت قرار بگیرد که دندان مصنوعی متحرک را نگه دارد (دندان مصنوعی با پشتیبانی ایمپلنت).
دندانپزشک رنگ دندان جدید را با رنگ دندانهای طبیعی بیمار مطابقت میدهد. چون ایمپلنت در استخوان فک جوش خورده است، عملکرد دندان جدید همانند دندان طبیعی بیمار خواهد بود.
آیا جراحی جایگذاری ایمپلنت دردناک است؟
بیشتر افرادی که ایمپلنت میگذارند میگویند در حین عمل درد و ناراحتی بسیار کمی را تجربه کرده اند. معمولا از بی حسی موضعی برای عمل استفاده میشود و به گزارش بسیاری از بیماران درد آن حتی از دندان کشیدن هم کمتر است.
پس از جایگذاری ایمپلنت، درد خفیفی احساس میشود که با داروهای ضد درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن آرام میگردد.

دکتر کیخا - دندان پزشکی هاجر