بایدها و نبایدهای بعد از جراحی ایمپلنت دندان ها:

دندان یکی از مهم ترین اعضای بدن محسوب می شود اما بیشتر افراد مراقبت از آن را نادیده می گیرند و به سلامت دندان هایشان توجهی نمی کنند. همین امر باعث می شود چنین افرادی در آینده دچار مشکلاتی همچون پوسیدگی دندان ها شوند و چاره ای جز کشیدن آن ها نداشته باشند.
بعد از کشیدن دندان مشکلات متعددی برای فرد ایجاد می شود. با اینحال برای برطرف کردن این مشکلات گزینه های ترمیمی متعددی وجود دارد. یکی از این گزینه های ترمیم و زیبایی، استفاده از جراحی ایمپلنت دندان است. در این مقاله سعی می کنیم بایدها و نبایدهای بعد از جراحی ایمپلنت را با هم مرور کنیم.

بایدهای بعد از جراحی ایمپلنت دندان:

شبی که جراحی ایمپلنت انجام شده باید دندان هایتان را مسواک بزنید. مسواک را به آرامی اطراف بخیه ببرید. ممکن است کمی خونریزی داشته باشید. دهان خود را با آب گرم و نمک شستشو دهید.
مطمئن شوید روزی دو الی سه بار دهان خود را با این محلول می شویید. ممکن است در روزهای اول نتوانید خود را با چنین شرایطی عادت دهید اما زیاد سخت نگیرید. تمرین کردن مادر همه مهارت هاست. پس این فرایند را هم تمرین کنید. برنامه تغذیه ای ویژه ای برای بعد از جراحی ایمپلنت داشته باشید. مجبور نیستید از غذاهای بلِند شده یا مایع بعد از این جراحی استفاده کنید اما وجود پروتئین و غذاهای مقوی برای سلامت دندان ها ضروری است.

نبایدهای بعد از جراحی ایمپلنت:

در موارد ایده آل بیشتر بیماران در عرض چند روز می توانند به برنامه های روتین قبلی خود باز گردند. اما هر فرایند جراحی برای بهبودش به زمان نیاز دارد. در خوردن همه غذاها عجله نکنید. اگر قبلا سیگاری بودید یا قلیان می کشیدید باید چند روزی این عادت را ترک کنید. سعی کنید تا جایی که می توانید به سلامت دندان هایتان توجه کنید. بیش از حد دندان ها را مسواک نزنید. اینکار هم مثل مسواک نزدن عوارض جانبی خاص خود را خواهد داشت. بعد از انجام جراحی ایمپلنت از پزشک خود در مورد نکاتی که باید رعایت کنید سوال بپرسید.

سایر مقالات ایمپلنت دندان 

دهان و دندان علاوه بر زیبایی لبخند و تکلم کارهای مهم دیگری نیز برای ما انجام میدهند. دندانها و بزاق غذاهایی را که میخوریم، تجزیه میکنند تا گوارش آن برای معده و روده آسانتر باشد. دندانها از ساختار صورت پشتیبانی میکنند. دهان و گلو حاوی سلولهای ایمنی هستند که به محافظت از بدن در مقابل پاتوژنها کمک میکنند. مراقبت مناسب از دهان و دندان بخش ضروری یک برنامه حفظ سلامتی است. در اینجا با برخی از وضعیتها و بیماریهای شایع دهان و دندان آشنا میشوید:

آبسه دندان
آبسه دندان زمانی ایجاد میشود که عفونتی در پالپ دندان اتفاق افتاده و وارد ریشه دندان در مجاورت استخوان فک میشود و این ناحیه را متورم و چرکین میکند. علائم آبسه دندان عبارت است از درد، تب، قرمزی لثه، بوی بد نفس و تورم. آبسه دندان در صورتی که درمان نشود میتواند به عفونت جدی استخوان فک و بافتهای دیگر منجر شود. درمان آبسه دندان بستگی به گستردگی عفونت دارد. برخی از آبسه ها را ممکن است با تخلیه چرک یا آنتی بیوتیک درمان کرد. در مواردی که پوسیدگی یا ترک دندان باعث رخنمون پالپ (بخش مرکزی دندان که حاوی عصبها و رگهای خونی است) شده باشد، درمان ریشه (عصب کشی) برای درمان آبسه ممکن است لازم باشد.

کرم خوردگی و پوسیدگی دندان
کرم خوردگی و پوسیدگی در بخشی از دندان که لایه مینا در آن از بین رفته است ایجاد میشود. پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که اسید، لایه مینا را از بین میبرد.
باکتریها معمولا به صورت پلاک در سطح دندان تجمع میکنند. محصول جانبی حاصل از تغذیه آنها از قندهای موجود در دهان، اسید است که باعث حل شدن و از بین رفتن مینا میشود. بهداشت مناسب دهان که عبارت است از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن حرفه ای دندان، مانع از پوسیدگی دندان میشود. درمان پوسیدگی بستگی به عمق و گستردگی آن دارد. پوسیدگی کوچک یا سطحی در دندان را میتوان با پر کردن دندان حل کرد اما در مورد پوسیدگیهای بزرگتر یا عمیقتر ممکن است دریل کاری زیاد برای خارج کردن پوسیدگی و سپس استفاده از روکش (تاج) بر روی بخش باقی مانده دندان لازم باشد. پوسیدگی دندان اگر به پالپ رسیده باشد احتمالا درمان عصب کشی را به دنبال خواهد داشت.

تاج یا روکش
تاج (کراون) یا روکش به بخش کلاهکی گفته میشود که بر روی دندان آسیب دیده گذاشته میشود تا ظاهر آن بهبود یافته یا دندان محکمتر شود. تاج را میتوان بر روی دندانی که پر شدگی خیلی زیادی دارد یا دچار ترک شده است، استفاده کرد. همچنین برای پشتیبانی از بریج دندان از تاج استفاده میشود. گاهی اوقات تاج برای پنهان کردن شکل بد دندان یا بد رنگی دندان به کار گرفته میشود. تاج در انواع رنگها و مواد از جمله پورسلین (سرامیک)، پورسلین و فلز، آلیاژ فلزی و غیره وجود دارد.

حفره خشک
پس از کشیدن دندان، ممکن است لخته خونی که در حالت طبیعی حفره خالی را پر میکند تشکیل نشود که به این وضعیت حفره خشک (dry socket) گفته میشود. حفره خشک باعث میشود عصبهای زیر حفره رخنمون پیدا کنند که حاصل آن بسیار دردناک خواهد بود. دندانپزشک با تمیز کردن زخم و پانسمان ویژه ای در حفره دندان، این وضعیت را درمان میکند. داروهای ضد التهاب بدون نسخه مانند ایبوپروفن نیز ممکن است برای درمان درد و کاهش تورم استفاده شوند.

بیماری لثه یا ژینژیویت
بیماری لثه ( ژینژیویت) به التهاب لثه گفته میشود. به واسطه تجمع باکتریهای موجود در پلاک دندان و نفوذ آنها به لثه این وضعیت اتفاق می افتد. بیماری لثه ممکن است درد داشته باشد و بیمار خونریزی، تورم و قرمزی لثه را تجربه کند. از علائم دیگر التهاب لثه میتوان به بوی بد نفس و پسروی لثه اشاره کرد. التهاب شدید لثه که به استخوانها و رباطهای تکیه گاه دندان نفوذ کرده باشد، پریودنتیت (periodontitis ) خوانده میشود و میتواند به از دست دادن دندان منجر شود. عدم بهداشت مناسب دهان و دندان خطر ژینژیویت را افزایش میدهد. سیگار کشیدن، دیابت، بارداری، فاکتورهای ژنتیکی و برخی داروها نیز خطر بیماری لثه را افزایش میدهند. بیماری لثه در صورتی که در مراحل اولیه درمان شود قابل بازگشت خواهد بود. با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعات منظم به دندانپزشک به پیشگیری از بیماری لثه کمک کنید.

خشکی دهان (Xerostomia)
بزاق، دندانها و بافتهای دیگر دهان را لغزنده میکند و در مقابل عفونت و بیماری لثه از ما محافظت مینماید. خشکی دهان از کاهش تولید بزاق ناشی می شود. این وضعیت به واسطه برخی بیماریها یا مصرف داروها ممکن است پیش بیاید. دیابت، سندرم شوگرن و ایدز از جمله وضعیتهایی هستند که با خشکی دهان همراه می باشند. خشکی دهان بلع و صحبت کردن را سخت میکند. همچنین موجب گلو درد یا گررفتگی صدا میشود. خشکی دهان خطر پوسیدگی دندان را افزایش میدهد. جویدن آدامس بدون شکر میتواند به بهبود جریان بزاق کمک کند. پزشک ممکن است بزاق مصنوعی تجویز کند تا خشکی دهان بر طرف شود.

اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی به وضعیتی گفته میشود که بر مفصل فک و عضلات مربوط به آن تاثیر میگذارد. مشکلات ساختاری یا آرتروز ممکن است اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را به دنبال داشته باشد. این وضعیت همچنین ممکن است نشانه وضعیت دیگری مانند سندرم خستگی مزمن، فیبرومیالژیا یا استرس باشد. علائم اختلالات مفصل گیجگاهی فکی میتواند شامل درد، صدای تلک یا پاپ در مفصل فک، قفل شدن فک یا تغییر در وضعیت جفت شدن دندانها باشد. داروهای ضد التهاب بدون نسخه میتوانند به کاهش درد و تورم کمک کنند. ممکن است ورزشهای فک، درمان ارتودنسی یا استفاده از محافظ دهان برای درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی توصیه شود. بسیاری از مشکلات مربوط به این وضعیت الگوی سیکلی دارند و علائم آنها بدون درمان ممکن است برطرف شود.

بوی بد دهان یا هالیتوز
بوی بد دهان (Halitosis) دلایل زیادی ممکن است داشته باشد. رژیم غذایی یکی از دلایل احتمالی بوی بد دهان است. سیر و پیاز منجر به متصاعد شدن بوی بد از دهان میشوند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نیز باعث میشود باکتریها در دهان جمع شوند و بیماری لثه و بوی بد در دهان ایجاد کنند. گاهی بوی بد نفس حاصل وضعیت دیگری مانند خشکی دهان، دیابت، عفونت ریه یا موارد دیگر است. بهداشت مناسب دهان به حفظ سلامت لثه و جلوگیری از بوی بد دهان کمک میکنند. همچنین از مسواک زبان نیز میتوانید استفاده کنید تا سطح زبانتان نیز تمیز شود.

حساسیت دندان
حساسیت دندان (Tooth Sensitivity) زمانی اتفاق می افتد که عصبهای دندان در حین خوردن مواد اسیدی، شیرین، سرد و یا گرم تحریک میشوند. دندانها از لایه محافظی به نام مینا تشکیل شده اند. در زیر خط لثه مواد محافظی به نام سمنتوم وجود دارد. لایه زیر مینا و سمنتوم عاج یا دنتین نام دارد که از پالپ و ریشه دندان محافظت میکند. در عاج مجموعه ای از لوله های کوچک (توبولها) قرار دارند. فرسایش و خوردگی مینا و سمنتوم باعث میشود موادی که میخوریم، در تماس با توبولها قرار بگیرند و در نتیجه عصبهای دندان تحریک شده و درد ایجاد میشود. پوسیدگی دندان، بیماری لثه، ترک دندان و فرسایش مینا همگی میتوانند منجر به حساسیت دندان شوند.

]

دندان عقل
دندان عقل آخرین دندانی است که در اوایل بزرگسالی بیرون میزند و به آن دندان مولر سوم نیز گفته میشود. برخی افراد در صورتی که دندان عقلشان هیچ مشکلی ایجاد نکند، میتوانند آن را حفظ کنند. در برخی شرایط نیز دندان عقل باعث بهم ریختگی دندانهای دیگر، ایجاد درد و یا پوسیدگی شده و یا ممکن است منجر به بیماری لثه یا مشکلات دیگر شود. در این موارد دندان عقل را باید کشید.

سرطان دهان
سرطان دهان به سرطانی گفته میشود که در داخل یا اطراف دهان از جمله لب، داخل گونه، زبان، سقف دهان، کف دهان، سینوسها و گلو ایجاد میشود. سرطان دهان ممکن است به صورت یک زخم یا برجستگی در دهان دیده شود که با گذر زمان از بین نمیرود. لکه های سفید یا قرمز رنگ در بافتهای نرم دهان ممکن است اولین علائم سرطان باشند. در دهه 50 تا 60 زندگی احتمال ابتلا به سرطان دهان بیشتر میشود. از فاکتورهای خطر سرطان دهان میتوان به الکل، تنباکو، ویروس پاپیلومای انسانی و جنسیت مذکر اشاره کرد. مواجهه زیاد لبها با نور خورشید نیز خطر سرطان را افزایش میدهد. مصرف مقدار زیادی میوه و سبزیجات خطر سرطان دهان را کاهش میدهد. شناسایی و درمان سرطان دهان در مراحل اولیه شانس موفقیت درمان را افزایش میدهد.
درمان ریشه (root canal)
درمان ریشه یا عصب کشی عملی است که در آن پالپ دندان و عصبهای داخل آن تخلیه میشوند. سپس مجرا تمیز و ضد عفونی شده و پر میشود. درمان ریشه در صورتی که پوسیدگی دندان یا عفونت به پالپ رسیده باشد لازم میشود. همچنین در صورت وارد آمدن آسیب به دندان به واسطه ضربه یا کارهای دندانپزشکی مکرر ممکن است پالپ آسیب دیده و عصب کشی لازم شود. با درمان ریشه درد از بین رفته و بقیه دندان نجات پیدا میکند.

ایمپلنت دندان 
ایمپلنت دندان وسیله ای است که به عنوان جایگزین دندان از دست رفته طراحی شده است. جایگذاری ایمپلنت دندان چندین مرحله دارد. ابتدا پایه (پست) ایمپلنت توسط جراح در فک جایگذاری میشود. سپس طی همان مرحله جراحی و یا ماهها بعد تاج مصنوعی دندان به آن متصل میشود. اگر چند دندان از دست رفته باشند میتوان از ایمپلنت به عنوان پایه ای برای دندان مصنوعی یا بریج استفاده کرد.

دندان درد
دندان درد در صورت بروز پوسیدگی دندان بسیار متداول است اما موارد دیگری نیز میتواند موجب درد دندان شود. درد دندان گاهی اوقات از ناحیه دیگری مانند سینوسها نشات میگیرد به این معنی که آسیب در جایگاه دیگری می باشد اما درد آن در دهان احساس میشود. دندانپزشک ابزارهای زیادی برای روشن کردن علت دندان درد دارد.

فرسایش و ساییدگی دندان
در صورتی که لایه سخت مینا دچار آسیب دیدگی شود فرسایش و ساییدگی دندان اتفاق افتاده است. فرسایش دندان زمانی رخ میدهد که اسید موجود در برخی غذاها و نوشیدنیها به مینای دندان آسیب زده و آن را حل میکنند. متداولترین منابع اسیدی در رژیم غذایی میوه ها، نوشابه ها و آب میوه ها هستند. از مصرف نوشیدنیهای شیرین پرهیز کنید تا از مینای دندان خود محافظت نمایید. میوه ها و آب میوه های طبیعی بخشی از رژیم سالم و طبیعی هستند. مادامی که مسواک و نخ دندان را مرتبا استفاده کنید و مقدار کافی جریان بزاق داشته باشید که اسید دهان را خنثی کند، مصرف میوه و آب میوه آسیبی به دندانها وارد نمیکند.

دکتر کیخا - دندان پزشکی هاجر

با وجود پیشرفتهای قابل توجهی که در زمینه مراقبت از دهان و دندان ایجاد شده است، باز هم هر ساله میلیونها نفر دندان خود را از دست میدهند که عمدتا علت آن پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا صدمات و جراحات میباشد. سالهای سال تنها درمانی که برای از دست دادن دندان وجود داشت بریج و دندان مصنوعی بود اما امروزه ایمپلنتهای دندان با موفقیت و به صورت گسترده به جای دندان از دست رفته استفاده میشوند.

ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان جایگزین ریشه دندان است و پایه محکمی برای گذاشتن دندان یا پروتز مصنوعی دائمی (ثابت) یا متحرک (قابل در آوردن) فراهم میکند. این پروتز مصنوعی (تاج) ظاهری بسیار شبیه به دندان طبیعی دارد.
مزایای ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان چند مزیت مهم دارد که به صورت زیر است:
- بهبود ظاهر صورت و لبخند: ایمپلنت دندان کاملا شبیه به دندان طبیعی می باشد و چون به صورتی طراحی شده است که به استخوان فک جوش میخورد، دائمی است.
- بهبود تکلم: افرادی که از دندان مصنوعی استفاده میکنند از لغزیدن دندان در دهان رنج میبرند. حرکت دندان مصنوعی در دهان باعث میشود فرد نتواند کلمات و واژه ها را به درستی ادا کند. ایمپلنت بدون هیچ گونه حرکتی در جای خود محکم قرار میگیرد و هیچ مشکلی برای تکلم ایجاد نمیکند.
- بهبود راحتی: چون ایمپلنت بخشی از بدن میشود دیگر ناراحتی دندان مصنوعی متحرک را برای بیمار نخواهد داشت.
- سهولت غذا خوردن: لغزیدن و حرکت های دندان مصنوعی باعث میشد جویدن غذا برای فرد مشکل باشد اما عملکرد ایمپلنت همانند دندان طبیعی می باشد و به شما امکان میدهد هر غذایی را که میخواهید بدون درد و با اطمینان بجوید.
- بهبود عزت نفس: ایمپلنت دندان زیبایی را به لبخند شما باز میگرداند در نتیجه عزت نفستان بهبود می یابد و احساس بهتری نسبت به خود خواهید داشت.
- بهبود سلامت دهان: برای جایگذاری ایمپلنت دندان لازم نیست دندانهای سالم دیگرتان (همانند زمانی که میخواهید بریج بگذارید) ساییده و باریک شوند. از آنجایی که در درمان ایمپلنت، دندانهای مجاور قرار نیست دندان مصنوعی را پشتیبانی کنند بنابراین دست نخورده باقی می مانند. ایمپلنت نسبت به روشهای دیگر جایگزینی دندان دسترسی بهتری برای تمیز کردن دندانهای مجاور دارد و بنابراین بهداشت دهان نیز به خوبی رعایت میشود.
- دوام زیاد: ایمپلنت بسیار بادوام است و سالهای سال کار خواهد کرد. اگر از آن به خوبی مراقبت کنید تا آخر عمر ممکن است نیازی به تعویض آن نداشته باشید.
- آسودگی: دندان مصنوعی متحرک در بسیاری از شرایط باید خارج شود و این باعث شرمندگی بیمار میشود. ایمپلنت دندان هیچ زمانی لازم نیست توسط بیمار خارج شود و نیازی هم به استفاده از چسب دندان برای محکم کردن آن در جای خود نیست در نتیجه فرد با آن کاملا راحت است.

میزان موفقیت ایمپلنت دندان چقدر است؟
میزان موفقیت ایمپلنت دندان بسته به موقعیت آن در فک متفاوت است اما به طور کلی میتوان نرخ موفقیت آن را 98% بیان کرد. با مراقبت مناسب، ایمپلنت ممکن است تا آخر عمر بدون اشکال باقی بماند.
آیا همه افراد میتوانند ایمپلنت دندان بگذارند؟
در بیشتر موارد افرادی که سلامت کافی برای جراحی دهان یا کشیدن دندان دارند، میتوانند از ایمپلنت استفاده کنند. بیمار باید لثه های سالم و مقدار استخوان کافی داشته باشد تا بتواند ایمپلنت را در جای خود نگه داشته و از آن پشتیبانی کند. بیمار باید به رعایت مناسب بهداشت پایبند باشد و مرتبا به دندانپزشک مراجعه نماید. افرادی که به شدت سیگاری هستند یا افراد مبتلا به اختلالات مزمن کنترل نشده مانند دیابت یا بیماریهای قلبی و همچنین بیمارانی که تحت پرتو درمانی در ناحیه سر و یا گردن قرار گرفته اند، ممکن است برای جایگذاری ایمپلنت مناسب نباشند و باید ابتدا تحت ارزیابی قرار بگیرند. در صورتی که میخواهید ایمپلنت بگذارید با دندانپزشک درباره آن مشورت کنید.

شکل- بخش پایین و پیچی شکل پایه ایمپلنت، بخش میانی اباتمنت و بخش بالایی که شبیه دندان است پروتز مصنوعی یا تاج می باشد.
مراحل جایگذاری ایمپلنت دندان چگونه است؟
اولین قدم برای جایگذاری ایمپلنت برنامه ریزی برای درمان است. برنامه درمانی باید نیازهای شخصی شما را براورده کرده و توسط متخصص یا متخصصانی که آموزش ویژه ای در زمینه جراحی دهان و ترمیمهای دندانی دیده اند، ارائه شود. دندانپزشک بر اساس شرایط شما بهترین گزینه ایمپلنت را پیشنهاد میدهد.
قدم بعدی پایه (پُست) ایمپلنت است که جایگزین ریشه دندان میشود. پایه ایمپلنت از تیتانیوم ساخته شده و در حفره استخوان در محل دندان از دست رفته جایگذاری میشود. هنگامی که استخوان فک در حال التیام است با رشد سلولهای جدید استخوانی در اطراف ایمپلنت، فک به پایه ایمپلنت جوش میخورد و آن را محکم نگه میدارد. فرایند التیام یا جوش خوردن ممکن است شش تا دوازده هفته طول بکشد.
همین که ایمپلنت به استخوان فک متصل شد، یک رابط یا متصل کننده کوچکی به نام اباتمنت (abutment ) بر روی پایه ایمپلنت سوار میشود تا پروتز مصنوعی بر روی آن قرار بگیرد. دندانپزشک برای ساخت پروتز جدید، قالبی از دندانهای بیمار تهیه میکند و مدلی از بایت بیمار که وضعیت تمام دندانها، نوع و آرایش آنها را نشان میدهد ساخته میشود. پروتز مصنوعی بر اساس این مدل در آزمایشگاه تهیه میشود. این پروتز که به آن تاج (crown) گفته میشود بر روی اباتمنت متصل میشود.
در برخی از بیماران به جای یک یا چند تاج، ممکن است ضمایمی بر روی ایمپلنت قرار بگیرد که دندان مصنوعی متحرک را نگه دارد (دندان مصنوعی با پشتیبانی ایمپلنت).
دندانپزشک رنگ دندان جدید را با رنگ دندانهای طبیعی بیمار مطابقت میدهد. چون ایمپلنت در استخوان فک جوش خورده است، عملکرد دندان جدید همانند دندان طبیعی بیمار خواهد بود.
آیا جراحی جایگذاری ایمپلنت دردناک است؟
بیشتر افرادی که ایمپلنت میگذارند میگویند در حین عمل درد و ناراحتی بسیار کمی را تجربه کرده اند. معمولا از بی حسی موضعی برای عمل استفاده میشود و به گزارش بسیاری از بیماران درد آن حتی از دندان کشیدن هم کمتر است.
پس از جایگذاری ایمپلنت، درد خفیفی احساس میشود که با داروهای ضد درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن آرام میگردد.

دکتر کیخا - دندان پزشکی هاجر