طبق آمار تقريبا ٧٠ درصد مردم آمريكا دندان هاي خود را دوبار در روز مسواك مي زنند، اما فقط ٤٠ درصد حداقل يكبار در روز از نخ دندان استفاده مي كنند. ٢٠ درصد هم مي گويند كه هيچ گاه از نخ دندان استفاده نمي كنند.اين در حالي است كه دندان پزشكان معتقدند استفاده از نخ دندان در كنار مسواك، از مشكلات لثه و دندان به شدت جلوگيري مي كند.
زماني كه صحبت از مراقبت از دندان مي شود، مسواك زدن و نخ دندان از اساسي ترين موارد است. حال سوالي كه براي افراد معمولا پيش مي آيد اين است كه قبل از مسواك زدن از نخ دندان استفاده كنيد يا بعد از مسواك زدن؟! كدام يك بايد اول انجام شود؟
برخي از دندان پزشكان معتقدند كه ابتدا بايد مسواك زد و سپس از نخ دندان استفاده كرد. برخي نيز معتقد هستند كه بهتر است ابتدا به واسطه ي نخ دندان مواد را از بين دندان ها خارج كرد و سپس با مسواك پلاك ها را تميز كرد.
از اين رو هر زمان كه ترجيح مي دهيد، از نخ دندان استفاده كنيد، درست استفاده كردن از نخ دندان مهم تر از زمان آن است.
١.نخ دندان را به اندازه ي اينچ يا 30 الي 40 سانتيمتر ببريد .سپس آن را به گرنه گره بزنيد كه حلقه اي تشكيل شود. اين حلقه بايد بين انگشتان وسطي قرار گيرد.

٢. قسمت بالايي نخ را بين انگشت شست و سبابه نگه داريد
٣.با يك حركت نرم بين دندان ها به سمت لثه بكشيد. مراقب باشيد تا به لثه اصابت نكند.
٤. با نزديك كردن انگشت حالت c شكل به نخ بدهيد و مواد غذايي باقي مانده بين دندان ها را خارج كنيد.
مسواك زدن درست و استفاده مناسب و به نحو حرفه اي از نخ دندان، از مواردي است كه اهميت ويژه اي در مراقبت از دهان و دندان دارد. از اين رو ضمن رعايت آن، به كودكان خود نيز آموزش دهيد كه تا به درستي آن را رعايت كنند.

لیست سایر مقالات دندانپزشکی دکتر کیخا

نخ زیر لثه‌ای چیست و در درمانهای دندانپزشکی چه کاربردی دارد؟

نخ زیر لثه‌ای نوعی نخ دندان است که برای عقب کشیدن لثه از آن استفاده می‌شود.

معمولاً هنگامی که دندانپزشک برای چسباندن روکش دندان را تراش می‌دهد، یک قطعه نخ به نام نخ زیر لثه (retraction cord) یا نخ دندان زیر لثه‌ای (gingival retraction cord) بین دندان و لثه قرار می‌دهد

وارنیش فلوراید برای دندانها چه فوایدی دارد و اثر آن بر دندان ها چیست؟

داشتن لثه و دندانهای سالم برای حفظ سلامت دهان و سلامت بدن در تمام طول عمر لازم است. به همین علت پزشکان و دندانپزشکان بر رعایت بهداشت دهان و دندان حتی پیش از بیرون زدن دندانها تاکید میکنند.

روش صحیح نخ دندان کشیدن

در ابتدا به نظر میرسد مالیدن نخ دندان بین دندانها برای نظافت نواحی بین دندان ها که دسترسی مسواک به آنها دشوار است، کار ساده ایست و نیازی به آموزش ندارد، اما در واقع بسیاری از ما به اشتباه این کار را انجام میدهیم. در اینجا با ده اشتباه رایج در استفاده از نخ دندان آشنا میشویم و یاد میگیریم برای صرفه جویی در زمان و جلوگیری از هزینه های احتمالی درمانهای دندانپزشکی، چگونه از نخ دندان استفاده کنیم.

چگونه نخ دندان بکشیم

کناره های هر دو دندان را تمیز کنید

اگر تنها نخ را وسط دو دندان ببرید و سپس آن را بیرون بکشید، تنها نیمی از کار را انجام داده اید. هنگامی که نخ را بین دو دندان حرکت میدهید باید مطمئن شوید که سطوح جانبی هر دو دندان خوب تمیز شده اند (برای آشنایی با آناتومی و سطوح مختلف یک دندان، می توانید این مقاله را مطالعه کنید). یکی از بهترین مکانها برای پنهان شدن و تجمع ذرات غذا و باکتریها، بین دندانهاست. اگر تنها پلاکهای سطح جانبی یک دندان را تمیز کنید، دندان دیگر که تمیز نشده پس از مدتی دچار پوسیدگی دندان میشود (اگر نمی دانید پلاک دندان چیست کلیک کنید)

از یک تکه نخ دندان برای تمام دندانها استفاده نکنید

هنگامی که باکتریها را از بین دندانها و زیر مرز لثه با نخ دندان خارج میکنید، باید دقت داشته باشید اگر از یک قطعه نخ برای تمام دندانها استفاده کنید، باکتریهای یک ناحیه از دهان را به همه دهان منتقل میکنید. اگر چه در هر صورت پلاکها را از سطوح دندانی پاک میکنید اما بخش استفاده شده از نخ حاوی بخشهایی از پلاک و باکتری دندان قبلی است. اگر هر بار بین دو دندان را که تمیز میکنید، از بخش جدیدی از نخ استفاده کنید هم پلاک و جرم را از سطوح دندان تمیز کرده اید هم پلاکهایی که به نخ چسبیده اند را به دندانهای دیگر منتقل نکرده اید.

سفت کشیدن نخ دندان

برای این که بین دو دندانی که در تماس تنگاتنگ با هم قرار دارند تمیز کنید، نخ را باید کمی سفت به عقب و جلو بکشید اما این فشار باید کنترل شده و رو به پایین باشد. محکم کشیدن نخ دندان نه تنها به لثه ها آسیب وارد میکند بلکه این فشار میتواند موجب پسروی لثه ها شود (لثه ها به دلایل مختلف ممکن است دچار پس روی شوند. در این جا با پسروی لثه و دیگر عوامل بروز این آسیب آشنا شوید). اگر این کار را مرتبا تکرار کنید ممکن است به بیماری لثه مبتلا شوید.

پشت آخرین دندان را هم تمیز کنید  

اگر چه پشت آخرین دندان در عقب دهان دندان دیگری وجود ندارد اما بهرحال باید سطح پشتی آن چهار دندان انتهای دهان نیز تمیز شود (دو دندان انتهایی در هر قوس دندانی). این کار کمک میکند باکتریها که بین دندان انتهایی و لثه پنهان شده اند پاک شوند.

با نظم مشخص نخ دندان بکشید

هنگامی که نخ دندان استفاده میکنید، باید با ترتیب مشخصی این کار را انجام دهید وگرنه ناگهان گیج میشوید و نمیدانید کدام دندانها را تمیز کرده اید و کدام تمیز نشده است. در این صورت برخی دندانها یا حتی یک چهارم قوس دندانی ممکن است پاک نشده رها شوند. ساده ترین راه این است که از دندانهای سمت راست فک بالا شروع کنید و به سمت چپ بروید. سپس به سراغ قوس پایین دندانی بروید و باز از سمت چپ به راست کار را انجام دهید. اگر چه تا زمانی که نظم و برنامه مشخصی برای کشیدن نخ دارید، فرقی نمیکند از کدام دندان ابتدا شروع میکنید. برخی افراد از دندانهای وسط شروع میکنند، در هر صورت نباید ترتیب آنها را فراموش کنید.

اطراف ابزارهای ارتودنسی یا ترمیمی را حتما تمیز کنید

بسیاری افراد نمیدانند هنگامی که ابزار ارتودنسی ثابت در دهان دارند، باید اطراف آنها را نیز نخ دندان بکشند. برای مثال اگر بریج در دهان دارید، باید با استفاده از نخ یا مسواکهای مخصوص بریج را تمیز کنید.

برخی از براکت ثابت (پیش تر از این در مورد انواع مختلف براکت ها به طور کامل توضیح داده ایم. مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می کنیم) برای درمان ارتودنسی استفاده میکنند (اگر در مورد ارتودنسی اطلاعات کاملی ندارید، می توانید اطلاعات خود را با خواندن این مقاله تکمیل کنید). در این حالت ابزار ارتودنسی با چسب مخصوصی به دندانها چسبانده میشود. در طول درمان تمیز کردن این سطوح با نخ دندان معمولی ممکن است بسیار دشوار باشد. به همین علت باید از ابزاری مخصوص استفاده شود که زیر سیم براکت را بتواند پاک کند.

هنگامی که لثه خونریزی میکند، نخ دندان را متوقف نکنید

ممکن است خونریزی لثه بسیاری افراد را دچار وحشت کند و این تصور را ایجاد کند که لثه شان را دچار جراحت کرده اند بنابراین نخ را کنار میگذارند. با نخ دندان کشیدن هیچ صدمه ای به لثه ها وارد نمیشود مگر این که خیلی سفت و محکم آنها را به لثه بمالید.

اغلب علت خونریزی لثه این است که مدت زیادی آنها را نخ نکشیده اید و بافتها ملتهب و قرمز شده اند. به این وضعیت ژنژیویت یا التهاب لثه گفته میشود. هنگامی که بخشی از بدن دچار التهاب میشود، خون بیشتری به آن ناحیه ارسال میشود تا به التیام بافتها و مقابله با عامل بیماری زای احتمالی که در اینجا جرم و رسوب است، کمک کند. هنگامی که بین دندانها را تمیز میکنید، جرم و رسوب و باکتریها را میزدایید. در این زمان بافتهایی که ملتهب و پرخون بودند، راحت تر دچار خونریزی میشوند. پس از چند روز اگر مرتبا بهداشت دهان خود را رعایت کنید، لثه ها سلامت خود را باز می یابند و بدون خونریزی میتوانید نخ و مسواک استفاده کنید.

در مورد خون ریزی لثه هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان توضیحات کاملی داده شده است که می توانید آن را مطالعه کنید.

زمان کافی برای تمیز کردن بین دندانها صرف کنید

بیشتر افراد در صورتی که دندان عقل خود را کشیده باشند (اصلا چرا دندان عقل در می آید؟)، 28 دندان در دهان دارند. هنگامی که بین آنها را پاک میکنید در واقع باید کناره های هر دو دندان (حتی دندان انتهایی) را تمیز کنید. بنابراین باید 56 سطح دندانی را نخ بکشید. برای هر سطح دندان باید چند ثانیه زمان بگذارید و آن را چند مرتبه به سمت تاج دندان خوب با نخ بتراشید و سپس سراغ سطح بعدی بروید. با این حساب باید احتمالا حدود دو دقیقه نخ دندان کشیدنتان طول بکشد تا تمام دهان را تمیز کنید.

به سطح دندان فشار بیاورید

هنگام کشیدن نخ، باید مراقب باشید بیش از حد به لثه فشار نیاورید که دچار جراحت و پارگی شود اما توجه داشته باشید که باید به سطح دندان فشار مناسبی وارد کنید تا مطمئن شوید تمام جرم سطح آن را تراشیده اید و تمیز شده است.

نخ دندان صرفا برای خارج کردن ذرات غذا نیست

متاسفانه بسیاری افراد تصور میکنند تنها برای خارج کردن ذرات غذا از بین دندانها باید نخ بکشند و به همین علت در صورتی که بین دندانهایشان ذرات غذا نمانده باشد، دیگر این کار را نمیکنند. باید بدانید یک علت مهم استفاده از نخ دندان، زدودن جرم و رسوب از سطح جانبی دندانهاست. تا جایی که میتوانید باید پلاکها را به این روش پاک کنید. در حین این کار طبیعتا ذرات غذای باقیمانده نیز خارج میشوند.