ایمپلنت دندان طی یک عمل جراحی در داخل استخوان فک کاشته میشود. به همین منظور باید از بی حسی موضعی برای بی حس کردن نواحی اطراف محل کاشت استفاده شود. با این حال ممکن است از بیهوشی عمومی برای این منظور استفاده شود. پس از بی حسی، مراحل درمان به صورت زیر است.
ارزیابی استخوان فک
در مرحله اول باید استخوان فک در محل کاشت ایمپلنت ارزیابی شود. ابتدا با چاقوی جراحی بافت لثه روی محل کاشت برش می‌خورد و دو فلپ (زبانه بافتی) جداگانه ایجاد میشود. سپس با استفاده از ابزار دستی (الواتور) زبانه بافتی بالا کشیده میشود تا دندانپزشک به استخوان زیر آن دسترسی پیدا کند.
شکل استخوان کامل بررسی میشود. در حالت ایده آل سطح بالای این بخش از استخوان فک باید نسبتاً صاف و مسطح باشد. در صورتی که دندانپزشک ببیند استخوان شکل دیگری دارد با استفاده از دریل دندانپزشکی آن را شکل دهی میکند تا نیازهای لازم را برآورده سازد.
تردیدی نیست که سلامت و شرایط لثه و استخوان در ناحیه کاشت ایمپلنت نقش اصلی را در موفقیت ایمپلنت ایفا میکند. در صورتی که در این زمینه تردیدی برای دندانپزشک وجود نداشته باشد و همچنین هیچ نگرانی راجع به موقعیت خود ایمپلنت مطرح نباشد، این امکان وجود دارد که دندانپزشک از طریق برش دایره ای کوچکی (به جای برش و ایجاد زبانه بافتی و بالا زدن آن که روشی تهاجمی‌تر است) به استخوان دسترسی پیدا کند. در این تکنیک از پانچ دایره ای استفاده میشود که به این ترتیب سوراخ ایجاد شده تنها کمی بزرگتر از قطر ایمپلنت است. سوراخ کردن استخوان فک و کاشت ایمپلنت از طریق همین سوراخ لثه انجام میشود. مزیت این روش در این است که آسیب جراحی کاهش یافته و بهبودی سریع تر حاصل میشود.
تعیین موقعیت محل کاشت ایمپلنت
پس از این که اطمینان حاصل شد که استخوان از شرایط مناسبی برخوردار است، با استفاده از دریل دندانپزشکی و مته هایی در اندازه های مختلف که به نوبت قطر آنها افزایش پیدا میکند سوراخ استخوان فک برای کاشت ایمپلنت آماده میشود. در این فرآیند در ابتدا از مته باریکی استفاده میشود تا محل مورد نظر علامت گذاری و مشخص شود. این سوراخ کوچک تنها در بیرونی ترین لایه استخوان نفوذ میکند و در مرکز محل کاشت ایجاد میشود. ایجاد این علامت برای تعیین موقعیت سوراخ پایلوت لازم است. سپس با استفاده از یک مته باریک، سوراخ پایلوت ایجاد میشود. این سوراخ در واقع به عنوان راهنمای دریل کاری های بعدی استفاده میشود. سوراخ پایلوت تنها سوراخی به اندزه حدود یک سوم تا نصف طول سوراخ مورد نیاز را ایجاد میکند.
سپس موقعیت و راستای سوراخ پایلوت، ارزیابی میشود. پس از این که بخش اولیه سوراخ پایلوت ایجاد شد، دندانپزشک یک پین همراستا با آن در سوراخ قرار می‌دهد. این به دندانپزشک امکان می‌دهد دوباره جهت و زاویه ایمپلنت را بررسی کند. در صورتی که زاویه و راستای آن درست نباشد چون پهنا و طول سوراخ تنها یک سوم تا نصف مقدار مورد نظر بوده است، به راحتی می‌توان موقعیت آن را اصلاح کرد.
پس از این که موقعیت سوراخ کاملاً تنظیم شد، دندانپزشک فرایند سوراخ کاری استخوان را از سر میگیرد. برای این کار ابتدا سوراخ پایلوت بزرگتر میشود تا با طول ایمپلنت هم اندازه شود. در حین سوراخ کاری دندانپزشک مراقب است حرارت بیش از حد به بافت‌های پیرامونی وارد نشود چرا که حرارت زیاد می‌تواند منجر به مرگ سلول‌های استخوانی شود و فرآیند یکپارچگی استخوان (جوش خوردن استخوان فک به ایمپلنت) را مختل سازد.
برای جلوگیری از این عارضه، دندانپزشک پیش از دریل کردن، اطمینان حاصل میکند که مته به اندازه کافی تیز باشد تا سرعت یا فشار بیش از حد در هنگام دریل کاری اعمال نشود.
همچنین در حین فرآیند دریل کردن، دائماً اسپری آب یا محلول آب نمک به بافت‌های پیرامون پاشیده میشود تا حرارت کاهش پیدا کند.
پس از این که سوراخ آماده شد، دندانپزشک برای آخرین بار با پین سوراخ را بررسی میکند تا از موقعیت و راستای درست آن اطمینان حاصل کنند. درجاتی که روی پین درج شده است، به دندانپزشک امکان می‌دهد بتواند عمق سوراخ را اندازه گیری کند.
در برخی موارد به علت حساسیت ساختارهای پیرامون محل کاشت ایمپلنت مانند ریشه دندان‌های مجاور، رگهای خونی یا عصب ها برای موقعیت دقیق ممکن است از عکس پرتوی ایکس استفاده شود.
سوراخ کردن استخوان برای کاشت ایمپلنت
پس از این که سوراخ پایلوت آماده شد، فرآیند سوراخ کاری با استفاده از چندین مته انجام میشود به این صورت که به ترتیب هر مته از مته قبلی قطر بیشتری دارد. به این ترتیب به تدریج پهنای سوراخ ایجاد شده بزرگتر میشود تا به به قطر معادل ایمپلنت برسد.
ظول و قطر ایمپلنت انتخاب شده بستگی به میزان استخوان موجود در محل جراحی دارد. به طور کلی بهتر است تا حد ممکن ایمپلنت بزرگتر باشد. علت این است که هر چه قطر و طول ایمپلنت بیشتر باشد فشار وارد بر آن بهتر توزیع شده و ثبات آن بالاتر می‌رود.
اندازه ایمپلنت
بیشتر ایمپلنتهای دندان قطر 4 میلی‌متری دارند. برخی از دندانپزشکان از ایمپلنتهای با قطر 3.25 میلی‌متر استفاده می‌کنند . این کمترین قطری است که می‌تواند استحکام مورد نیاز را برآورده سازد. ایمپلنتهای بزرگتر از چهار میلی‌متر نیز وجود دارند اما زیاد از آنها استفاده نمی‌شود چون پهنای استخوان برای کاشت این انواع ایمپلنت معمولاً کافی نیست.
پس از این که سوراخ آماده کاشت ایمپلنت شد، مجدداً با پین ارزیابی میشود.
سپس دندانپزشک با استفاده از ابزار ایجاد رزوه (قلاویز) در سطح داخلی سوراخ، دنده هایی ایجاد میکند که با رزوه های پیچ ایمپلنت مطابقت دارد. اکنون سوراخ آماده کاشت ایمپلنت است.
برخی انواع ایمپلنت، خود قلاویز هستند. به این معنی که هنگامی که ایمپلنت در سوراخ قرار میگیرد، لبه های آن خود شیارهای مورد نیاز را در داخل استخوان فک ایجاد می‌کنند بنابراین نیازی به قلاویز کاری جداگانه وجود ندارد.
کاشت ایمپلنت
در مرحله آخر ایمپلنت در داخل سوراخ استخوان فک قرار میگیرد. این کار با استفاده از دریل دندانپزشکی و یا با استفاده از آچار دستی که برخی از آنها آچار گشتاور سنج دارند صورت میگیرد.
بستن محل جراحی
پس از اتمام کار و جایگذاری ایمپلنت، دندانپزشک با استفاده از قطعه کوچکی به نام پیچ درپوش یا هیلینگ کپ، سوراخ ایمپلنت را می‌بندد تا ایمپلنت از فضای دهان ایزوله شده و راه نفوذ برای باکتری‌ها و ذرات دیگر وجود نداشته باشد.
در آخر، لثه که برش خورده بود بر جای خود قرار گرفته و کمی تغییر شکل داده میشود تا استخوان و پیرامون ایمپلنت را بپوشاند. چند بخیه زده میشود تا لثه در جای خود بماند. حدود 7 تا 10 روز بعد برای کشیدن بخیه مراجعه می‌کنید. در این زمان لثه به اندازه ای بهبود یافته است که نیازی به بخیه نداشته باشد. کشیدن بخیه بدون درد انجام شود.
در کاشت ایمپلنت یک مرحله‌ای، سر ایمپلنت از لثه بیرون میزند و برای نصب روکش نیازی به جراحی دوم وجود ندارد اما در کاشت ایمپلنت دو مرحله ای، بافت لثه روی ایمپلنت را کامل می‌پوشاند به همین علت در مرحله بعد باید دوباره جراحی کوچکی انجام گرفته و لثه برش بخورد تا دندانپزشک به ایمپلنت دسترسی پیدا کند.
نصب روکش
سپس سه تا شش ماه طول می‌کشد تا استخوان فک به ایمپلنت جوش بخورد. به این فرایند یکپارچگی استخوان گفته میشود. زمان دقیق آن بستگی به شرایط دارد. در برخی موارد که در مرحله اول جراحی لثه کاملاً روی ایمپلنت را پوشانده است، باید دوباره جراحی کوچکی انجام شود و لثه برش بخورد تا دندانپزشک به پیچ درپوش دسترسی پیدا کند.
مدت زمانی که از کاشت ایمپلنت تا نصب روکش طول می‌کشد، بستگی به کیفیت و کمیت استخوان، اندازه ایمپلنت و عوامل دیگری مانند نوع درمان دارد. در صورتی که پیش از جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک، روکش نصب شود بار و فشار زیادی بر روی ایمپلنت وارد میشود. این فشار باعث میشود ایمپلنت حرکت کرده و فرآیند تشکیل بافت‌های پیرامون آن مختل شود بنابراین فرایند یکپارچگی استخوان مختل شده و ایمپلنت با شکست مواجه میشود.
با این حال می‌توان در صورتی که شرایط مناسب است از روکش موقتی بر روی ایمپلنت استفاده کرد به طوری که تنها جنبه زیبایی داشته و دندان هیچ تماسی با دندان مقابل نداشته باشد تا هیچ فشاری به آن وارد نشود. شرط مهم برای این کار ثبات اولیه ایمپلنت است.
پس از پشت سرگذاشتن فرآیند یکپارچگی استخوان، ترمیم نهایی ساخته و بر روی ایمپلنت نصب میشود. ترمیم نهایی ممکن است روکش، بریج یا دندان مصنوعی باشد.
ابتدا دندانپزشک پیچ درپوش را برمی‌دارد و آن را با اباتمنت جایگزین میکند. اباتمنت بخش واسط بین ایمپلنت و ترمیم است.
روکش بر روی اباتمنت چسبانده میشود و به این ترتیب صاحب دندان می‌شوید.
