بیماری لثه یا پریودنتال به التهاب و یا عفونت پیشرونده بافت لثه پیرامون دندان گفته میشود که ممکن است استخوان فک را نیز تحت تأثیر قرار دهد. اگر بیماری لثه به موقع درمان نشود منجر به لق شدن و از دست رفتن دندان میشود. بیماری لثه در حقیقت اولین عامل از دست دادن دندان در افراد بزرگسال محسوب میشود.
بیماری لثه زمانی شروع میشود که پلاک و باکتریها در سطح دندان تجمع یافته و به بافت نرم لثه پیرامون دندان حمله میکنند و در اثر فعالیت آنها سم تولید میشود. باکتریها به سرعت فعالیت کرده و تکثیر میشوند و عفونت باکتریایی ایجاد میکند. با پیشروی عفونت نفوذ باکتریها بیشتر شده و التهاب گسترش مییابد. واکنش بدن به بافتهای عفونی و آلوده، تخریب بافت عفونی است به همین علت لثه به تدریج از بین رفته و پس روی میکند. در نتیجه بین دندان و لثه فاصله یا به عبارتی شیارهایی تشکیل میشود که به آنها پاکت گفته میشود. با عمیق شدن شیارهای بین لثه و دندان، ذرات غذا در بین لثه و دندان گیر کرده و از طرفی باکتریها محل خوبی برای پنهان شدن و افزایش فعالیت پیدا میکنند بنابراین بیماری لثه شدت میگیرد و به استخوان فک که در زیر لثه قرار دارد میرسد. با تحلیل رفتن استخوان پیرامون دندان، دندان لق شدن و باید کشیده شود.
انواع بیماری لثه
بیماری لثه انواع گوناگون دارد که هر یک علائم خاص خود را دارد و درمانهای آنها متفاوت است. با شناسایی علایم التهاب یا عفونت لثه باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید تا هر چه سریع تر جلوی گسترش بیماری گرفته شده و دندان و استخوان نجات پیدا کند.
شکل- ژینژیویت
- ژنژیویت
ژنژیویت خفیفترین و متداولترین نوع بیماری لثه است. در اثر سموم حاصل از فعالیت باکتریهای پلاک دندانی، لثه تحریک شده و ژنژیویت اتفاق میافتد. افرادی که بیشتر در خطر ژنژیویت قرار دارند عبارتند از زنان باردار، زنانی که قرص ضد بارداری مصرف میکنند، افرادی که دیابت کنترل نشده دارند، افرادی که داروهای استروئیدی مصرف میکند و همچنین افرادی که داروهای فشار خون و ضد صرع مصرف مینمایند.
درمان ژنژیویت بسیار آسان بوده و با ترکیبی از مراقبتهای پزشکی و درمانهای خانگی برطرف میشود. دندانپزشک جرم گیری و تسطیح ریشه انجام میدهد تا تمامی مواد آلوده از پیرامون دندان خارج شود. همچنین ممکن است آنتی بیوتیک و دهانشویه ضد باکتری برای از بین بردن باکتریهای باقی مانده و تسریع بهبودی بافتها تجویز شود. با این حال در موارد خفیف ممکن است تنها کاری که لازم است انجام دهید، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مرتب و جرم گیری باشد.
- عفونت مزمن لثه
عفونت مزمن لثه یکی از متداولترین انواع بیماری لثه است و غالباً در افراد بالای 45 سال دیده میشود. این وضعیت با التهاب در سطح زیر لثه و تخریب پیشرونده بافتهای لثه و استخوان شناسایی میشود. ممکن است متوجه شوید به تدریج طول دندانها بیشتر میشود در حالی که در واقع علت بلندتر شدن دندان پسروی لثه است.
این وضعیت بر خلاف ژنژیویت، به طور کامل درمان نمیشود چون بافتهای پشتیبانی کننده دندان را نمیتوان ترمیم و بازسازی کرد. با این حال دندانپزشک میتواند جلوی پیشروی بیماری را با استفاده از جرم گیری و تسطیح ریشه و درمانهای ضد میکروبی بگیرد. در صورت لزوم دندانپزشک میتواند درمانهای جراحی مانند جراحی کاهش عمق پاکت و همچنین پیوند بافت برای تقویت استخوانها پیرامون دندان و بهبود زیبایی دهان انجام دهد.
- بیماری تهاجمی لثه
بیماری تهاجمی لثه با از دست رفتن سریع اتصال لثه، تحلیل رفتن سریع استخوان و تجمع خانوادگی شناخته میشود. خود بیماری شبیه پریودنتیت مزمن است اما پیشروی آن بسیار سریع تر است. افراد سیگاری و افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند در خطر بیشتر پریودنتیت تهاجمی قرار دارند.
درمان این وضعیت مشابه بیماری مزمن لثه است اما افرادی که از بیماری تهاجمی لثه رنج میبرند ممکن است نیاز به مداخله جراحی پیدا کنند. این بیماری را سختتر میتوان متوقف و درمان نمود اما دندانپزشک جرم گیری، تسطیح ریشه، داروهای ضد باکتری و در برخی موارد درمانهای لیزری را در تلاش برای نجات بافتها و استخوانها به کار میگیرد.
- لثه مرتبط با مشکلات سیستم بدن
بیماری لثه ممکن است یکی از نشانه های بیماری دیگری در بدن باشد. بسته به این که علت بیماری اصلی چه باشد، بیماری لثه ممکن است شبیه بیماری تهاجمی لثه رفتار کند و به سرعت بافتها را تخریب نماید. بیماری قلبی، دیابت و بیماری تنفسی از جمله متداولترین بیماریهایی هستند که با بیماری لثه همراه میباشد. در چنین شرایطی حتی در صورتی که پلاک کمی سطح دندان را بپوشاند ممکن است به سرعت لثه دچار عفونت شده و بیماری لثه پیشروی کند.
در درمان این وضعیت، بر درمان مشکل پزشکی اصلی عامل آن تأکید میشود. برای متوقف کردن پیشرفت بیماری لثه از همان درمانهایی استفاده میشود که برای درمان بیماری تهاجمی لثه و بیماری مزمن لثه استفاده میشد.
- بیماری نکروزی لثه
این نوع بیماری لثه به سرعت وخیم شده و در افراد مبتلا به ایدز، بیماریهای ضعف سیستم ایمنی، افرادی که داروهای سرکوب کننده ایمنی مصرف میکنند، افرادی که سوء تغذیه دارند، افرادی که تحت استرس مداوم قرار دارند و همچنین افراد سیگاری بیشتر دیده میشود. نکروز یا مرگ بافتها غالباً بر رباط پریودنتال، بافتهای لثه و استخوان آلوئولار تأثیر میگذارد.
درمان بیماری نکروزی لثه بسیار نادر است چرا که ممکن است این بیماری مرتبط با ایدز مشکلات پزشکی جدی دیگری باشد. این امکان وجود دارد که دندانپزشک در زمینه درمان با پزشک شما مشورت نماید. جرم گیری، تسطیح ریشه، داروهای آنتی بیوتیک، دهانشویه ضد باکتری و داروهای ضد قارچ معمولاً برای درمان این نوع بیماری تجویز میشود.
