شاید برای شما پیش آمده است که فرزندتان با وجود رژیم سالم غذایی و بهداشت مناسب دهان و دندان، بیشتر از دیگران دچار پوسیدگی دندان می شود.
تحقیقات نشان می دهد که برخی از افراد به علت عوامل زیست محیطی یا ژنتیکی، بیشتر از دیگران نسبت به پوسیدگی دندان حساس هستند. این وضعیتی است که هیپوپلازی مینا نامیده می شود و در اثر آن مقادیر زیادی از مینای دندان تحلیل می رود. در نتیجه باعث پوسیدگی دندان های شیری و حتی دائمی می شود.

مینای دندان چیست؟

مینا لایه ی محافظتی سختی است که بر روی دندان قرار دارد. مینا بیشتر از مواد معدنی تشکیل شده که عمدتا یک نوع کلسیم فسفات است. شاید تعجب آور باشد که مینا سخت ترین ماده در بدن انسان است. اما با این وجود، برخی از افراد با مینای ضعیف تری متولد شده اند. علائم هیپوپلازی مینا، شامل تغییر رنگ(ممکن است زیادی سفید، زرد یا قهوه ای شود)، تیزی دندان و یا حساسیت دندان، است.
ضعف مینای دندان عوامل مختلفی دارد: داروهای خاصی که مادر در دوران بارداری و یا یک کودک در سال های اولیه تولد خود گرفته است، از جمله این عوامل است. برخی از بیماری های ابتدایی کودکی و تغذیه نامناسب در دوران کودکی نیز می تواند باعث ایجاد مینای ضعیف شود. اما این مشکل به سادگی می تواند ارثی باشد.

درمان مینای ضعیف چیست؟

اگر شما و یا فرزندتان مستعد به ابتلا به حفره های دندان هستید و دندان پزشکتان معتقد است که مینای دندان ضعیفی دارید، مهم ترین کار این است که به طور منظم به متخصص دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک علاوه بر نظارت بر حفره ها، درمان هایی مانند سیلانت ها و پوشش های فلوراید را برای کمک به حفاظت از مینای دندان شما، ارائه می دهد.
سیلانت، یک پوشش رزین پلاستیکی نازک است که به سطح جویدن دندان ها، اضافه شده و از تخریب آن جلوگیری می کند.
درمان فلوراید نیز سال هاست که به منظور تقویت مینای دندان به کار می رود، به ویژه برای بیماران مبتلا به ریسک ابتلا به حفره ها، مناسب است. در مواردی که بیماران مبتلا به مینای هیپوپلاستی هستند، درمان های فلوراید هر شش ماه توصیه می شود. دندانپزشک شما می تواند احتمالا استفاده از خمیر دندان با فلوراید بالاتر یا دهان شویه حاوی فلوراید را پیشنهاد می کند. همچنین نخ دندان نیز بسیار مهم است، به خصوص برای افرادی که دارای مینای ضعیف هستند.

تقویت مینای دندان از طریق شیوه ی زندگی

مراقبت از دندان ها در خانه برای کودکان و بزرگسالانی که دارای هیپوپلازی مینا هستند، ضروروی است.
از فرآورده های شیرین یا بسیار پردازش شده، به ویژه نوشابه، که یکی از دلایل اصلی فرسایش مینای دندان است، اجتناب کنید. با در نظر گرفتن یک رژیم غذایی سالم و طرحی شده برای تقویت دندان، مثل دانه های کامل، میوه ها، سبزیجات، پروتئین ها و محصولات لبنی به تقویت مینا کمک کنید. برخی از میان وعده ها مثل کرفس، هویج، آجیل، پنیر و ماست، از جمله مواد خوراکی سالم و در دست است که می توانید آن ها را در رژیم غذایی روزانه خود، جای دهید. بسیاری از دندان پزشکان توصیه می کنند که آب میوه های با قند بالا به کودکان داده نشود. در برخی موارد ممکن است دندان پزشک شما، توصیه کند که آب فلوراید دار برای کمک به معدنی کردن دندان ها، استفاده شود. به خاطر داشته باشید که دوبار مسواک زدن در روز نیز ضروری است.
زنان باردار نیز باید در طول حاملگی خود بر روی تغذیه خوب تمرکز کنند تا دندان های سالمی برای فرزندانشان، ایجاد کنند. تعذیه قبل از زایمان می تواند تاثیر پایداری روی سلامت دندان های کودک شما داشته باشد.
همه ی افراد آنقدر خوش شانس نیستند که با مینای دندان قوی متولد شوند. اما با مداخله زودهنگام و مراقبت مستمر، می توان از فرسایش مینا، جلوگیری کرد. مینای ضعیف به معنای از بین رفتن کامل حفره ها نیست.

عادت های روزانه شما از چیزی که می خورید و تکنیکی که برای مسواک زدن انتخاب می نمایید ممکن است بر روی دندان هایتان اثر بگذارد و باعث نابودی آن ها شود. همانطور که می دانید مینای دندان بافت سفتی است که تاج دندان را پوشش می دهد. این بخش در واقع لایه محافظتی در برابر غذاهایی که می خوریم و نوشیدنی هایی که می نوشیم ایجاد می کند و جلوی کرم خوردگی دندان را می گیرد. مینای دندان بخش سفید رنگ آن است و زمانی که این بخش دچار مشکل می شود عاج آن نمایان می شود که رنگ زردی دارد.

مینای دندان چگونه از بین می رود؟

مینای دندان همانطور که قبلا نیز بیان کردیم یک لایه محافظتی در برابر اسیب های موجود فراهم می کند اما یک نقطه ضعف بزرگ دارد و آن هم PH اش است. PH تقریبی این بخش 5.5 است. بزاق تلاش می کند اسیدها را خنثی نماید و این تعادل را حفظ کند. اما زمانی که بزاق نتواند با اسیدهای موجود مبارزه نماید ساییدگی مینای دندان شروع می شود. با اینکه مینای دندان بخش سفتی است اما زمانی که از بین می رود دیگر فرایند بازگشتی برای آن در کار نخواهد بود. از آنجایی که در مینای دندان سلول زنده ای وجود ندارد بعد از ساییده شدن امکان بازسازی یا درمان مجدد آن وجود نخواهد داشت.
اگر پوشش محافظتی از بین برود، دندان در برابر عوامل مختلفی همچون سرما یا گرما اسیب پذیرتر خواهد بود.
به تدریج و با درمان نشدن این شرایط،ممکن است فرد دندانش را از دست بدهد. با اینحال در برخی از موارد از دست رفتن مینای دندان بخش طبیعی از فرآیند پیری است. ما انسان ها از دندان هایمان برای خوردن مواد غذایی، نوشیدن و جویدن استفاده می کنیم. به همین خاطر با گذشت زمان مینای دندان هم از بین می رود. اما باید مراقب این بخش مهم از دندان هم باشیم.

لیست سایر مقالات دندانپزشکی دکتر کیخا