برای این که بدانید عصب کشی چیست و چه کاربردی دارد باید ابتدا با آناتومی دندان آشنا شوید. اگر به ترتیب از سطح بیرونی دندان که لایه مینا قرار دارد به سمت مرکز دندان حرکت کنیم، ابتدا لایه سختی به نام عاج یا دنتین (dentin) را میبینیم و سپس به بخش مرکزی دندان به نام پالپ می رسیم. در پالپ دندان رگهای خونی، عصبها و بافت همبند قرار دارند که به رشد ریشه در داخل دندان (در دوران رشد) کمک میکنند. هنگامی که رشد دندان کامل شد، بدون پالپ هم میتواند زنده بماند چون توسط بافتهای پیرامون تغذیه میشود.
در درمان اندودنتیک، داخل دندان یعنی بخش پالپ که حاوی عصبهاست درمان میشود. این درمان در شرایطی که پالپ ملتهب یا عفونی شده باشد، ضرورت پیدا میکند. التهاب یا عفونت پالپ دندان دلایل مختلفی میتواند داشته باشد: پوسیدگی عمیق دندان، کارهای دندانپزشکی مکرر بر روی دندان، شکستن تاج و یا ایجاد ترک یا شکستگی در دندان. علاوه بر اینها وارد آمدن ضربه به دندان نیز ممکن است باعث آسیب پالپ شود حتی در صورتی که در ظاهر دندان هیچ ترک یا لب پر شدگی مشاهده نمیشود. اگرالتهاب یا عفونت پالپ بدون درمان بماند درد ایجاد کرده و ممکن است به آبسه منجر شود.

شکل- آناتومی دندان: بیرونی ترین لایه که به صورت لایه سفید رنگ در بخش بالای تصویر دیده میشود مینای دندان، لایه زیرین آن عاج و بخش مرکزی دندان که حاوی عصبها و رگهای خونی است پالپ دندان می باشد. اطراف ریشه دندان را استخوان فک احاطه کرده است که در پایین تصویر به آن اشاره شده است.
عصب کشی چگونه دندان را نجات میدهد؟
در درمان عصب کشی پالپ عفونی یا ملتهب از داخل دندان تخلیه میشود و این بخش از دندان کاملا تمیز و ضد عفونی میگردد، سپس با مواد دیگری پر و مهر و موم میشود. در نهایت برای محافظت بیشتر از دندان، سطح آن با پر شدگی یا تاج مصنوعی (روکش یا کراون) ترمیم میشود. این دندان پس از ترمیم همانند دندانهای دیگر عمل میکند.

شکل- خارج کردن پالپ دندان (عصب کشی) با ابزاری به نام فایل

درمان ریشه به روش مدرن بسیار مشابه فایلهای مرسوم (همانند فایلی که در شکل از آن استفاده شده است) می باشد و بسته به وضعیت دندان و شرایط فردی معمولا در یک یا دو جلسه انجام میشود.
نجات دندان طبیعی با استفاده از درمان ریشه فواید بسیار زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عملکرد مناسب جویدن
- احساس و نیروی بایت طبیعی (نیرویی که هنگام جویدن و گاز گرفتن وارد میشود)
- ظاهر زیبا و طبیعی دهان و لبخند
- محافظت از دندانهای دیگر در مقابل فشار زیاد یا ساییدگی

دکتر کیخا - دندان پزشکی هاجر