هنگامی که صحبت از سلامت دهان و دندان می شود، بیشترین موردی که افراد بر روی آن تمرکز می کنند، عدم ایجاد حفره و پوسیدگی بر روی دندان است. اما با توجه به اینکه لثه نیز بسیار مهم است و نقش اساسی نه تنها در سلامت دندان ها بلکه در رفاه عمومی شما بازی می کند، باید سلامت لثه ها نیز در اولویت قرار دهید.
در بسیاری از موارد عدم سلامت بودن لثه ها با تورم، خونریزی و ... نشان داده می شوند. با این حال احساس درد نیز یکی از علائم عدم سلامتی لثه است که برای کاهش آن راه حل هایی وجود دارد.

اما عوامل احساس درد در لثه چیست؟

مسواک زدن نادرست

زمانی که تلاش می کنید تا دندان ها را تمیز کنید، ممکن است وسوسه شوید که تا می توانید آن ها را با قدرت، مسواک کنید. با این حال باید در نظر بگیرید که لثه بافت ظریفی دارد و مسواک زدن به شیوه ی اشتباه می تواند به آن ها آسیب برساند.
مسواک دستی یا برقی که انتخاب می کنید، باید نرم باشد. مسواک های سخت می تواند به مینای دندان شما نیز آسیب برساند و همچنین باعث ایجاد قرمزی و تورم در لثه شود.
مسواک را با حرکات ملایم و دوار روی دندان و لثه بکشید. بسیاری از افراد از حرکت های عقب و جلو استفاده می کنند که این حرکت می تواند باعث تحریک و صدمه زدن به لثه ها شود که با ایجاد درد و احتمالا خونریزی خود را نشان می دهد.

استفاده نامناسب از نخ دندان

همه ما از اهمیت استفاده ی روزانه از نخ دندان مطلع هستیم. نخ دندان برای حذف پلاک های در بین دندان ها که مسواک نمی تواند آن را پاک کند، بسیار مهم هستند. در زمان استفاده از نخ دندان، به آرامی رفتار کنید، به جای آن که با نخ دندان، لثه و دندان ها را تحریک کنید، به آرامی و با دقت آن را در امتداد منحنی هر دندان، بالا و پایین بکشید.

بیماری لثه

بیش از سه چهارم بزرگسالان بالای 35 سال، مبتلا به بیماری پریودنتال هستند. نوع شدید تری از بیماری پریودنتال به نام گینویت نیز وجود دارد که بسیار جدی تر است. در صورتی که گینویت درمان نشود به پریودنتیت تبدیل می شود و باعث از دست دادن دندان خواهد شد.
وقتی افراد بهداشت دهان و دندان را به درستی رعایت نمی کنند، باکتری ها در دهان پلاک ایجاد می کنند. این پلاک ممکن است لثه ها را دچار التهاب کرده و باعث ایجاد قرمزی و تورم یا خونریزی شود. بسیاری از افراد مبتلا به گینویت احساس درد در این ناحیه ندارند ولی در برخی موارد لثه های دردناک نیز دیده می شود.

علائم ابتلا به بیماری گینیوت به شرح زیر است:

تغییر در شیوه ی قرار گیری دندان ها هنگام گاز زدن و یا عدم تناسب در پروتزهای جزئی
تشکیل فاصله های عمیق بین دندان و لثه
خونریزی لثه در طول و بعد از مسواک زدن
شل شدن دندان ها
نفس بد و یا طعم بد دهان
تحلیل رفتن لثه ها
قرمزی و تورم لثه
هنگامی که گینویت پیش رفت می کند و به پرویدنتیت می رسد، لثه ها و استخوان هایی که دندان ها در آن جای دارند، می توانند شدیدا تضعیف شوند. باکتری ها مواد سمی که به لثه ها آسیب می رساند را روی دندان ها تولید می کنند و می توانند باعث آلوده شدن لثه شوند. عفونت و التهاب ناشی از مقابله بدن با این باکتری ها می تواند باعث تحلیل لثه ها و استخوان های فک شود. در این حالت ممکن است لثه های دردناکی داشته باشید که احتمال خونریزی نیز در آن ها وجود دارد.
زخم های دهانی
زخم هایی که در دهان ایجاد می شود بسیار شایع هستند. این زخم ها معمولا یک مرکز سفید با لبه های قرمز دارند و ممکن است هر جای دهان ایجاد شوند. برخی مواقع دردهایی را در نواحی از لثه احساس می کنید که عامل آن این زخم های دهانی است.
محققان علت اصلی این زخم های دهلیزی را نمی دانند، اما ممکن است دخالت باکتری و یا ویروس باشد. افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی خاص نیز مبتلا به این زخم ها می شوند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی نیز می تواند عوارض جانبی ناخوشایندی مثل درد، تورم و خونریزی لثه را به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به سرطان در معرض استوماتیت هستند که باعث ایاد زخم های دردناک و زخم در لثه ها می شود.

استعمال دخانیات

دخانیان می تواند به لثه ها آسیب برساند. افراد سیگاری به احتمال زیاد بیماری دامی را تجربه می کنند.
هورمون ها
برخی از خانم ها هنگام بلوغ، قاعدگی، بارداری و یا یائسگی به دلیل افزایش ترشح برخی هورمون ها، جریان خون به لثه ها در آن ها افزایش یافته و ممکن است قرمزی، تورم و احساس درد داشته باشند. زنان مبتلا به گینویت قاعدگی، مدت کوتاهی قبل از هر دوره ی قاعدگی دچار خونریزی لثه می شوند. گینویت بارداری نیز در ماه دوم یا سوم بارداری شروع می شود و تا ماه هشتم ادامه می یابد. برخی از خانم ها نیز در اثر یائسگی، دچار کم خونی شده و درد و احتمالا خونریزی را در لثه ها مشاهده می کنند.
8 نکته برای جلوگیری از نارحتی، تورم و خونزیزی لثه
1.دندان هایتان را حداقل دوبار در روز مسواک بزنید و اطمنیان حاصل کنید که به روش درستی مسواک می زنید.
2. هر روز از نخ دندان استفاده کنید. این کار زمان زیادی نمی برد ولی از مشکلات آینده جلوگیری می کند.
3. به صورت روزانه از دهانشویه ضدعفونی کننده استفاده کنید.
4.رژیم غذایی معتدل داشته باشید. مقدار مناسبی ویتامین C و کلسیم استفاده کنید.
5. مقدار زیادی آب بنوشید به خصوص پس از خوردن وعده های غذایی، نوشیدن آب به شستن غذا از روی دندان ها کمک می کند.
6. استعمال دخانیات را ترک کنید.
7.از خوردن غذاهای بسیار گرم و یا بسیار سرد، اجتناب کنید.
8.آرامش داشته باشید که سطح هورمون استرس کورتیزول بالا نرود و التهاب در سراسر بدن از جمله لثه ها به بار نیاید.